Quantcast
Channel: Hvannrók
Viewing all articles
Browse latest Browse all 1082

Føroyska bókin –“Alt av kærleika” eftir Dagny Joensen

$
0
0
Forvitnislig bók eftir Dagny Joensen.
Forvitnislig bók eftir Dagny Joensen.

Í 2013 kom út bókin “Alt av kærleika” eftir Dagny Joensen. Bókin sigur frá fýra ungum føroyskum gentum, sum í 1960-árunum funnu sær amerikanskan mann í Føroyum og fóru við teimum longu leiðina til Amerika, har tær settu búgv. Sjávt um tær blaðungar fóru út í tað óvissa langt heimanífrá, eydnaðist teimum at skapa sær góða lívsleið sum útisetar. Ikki var lætt hjá teimum at liva seg inn í fremmant umhvørvi við øllum tí, sum tað hevði við sær, og mangan leitaðu tankarnir heim aftur. Kvinnurnar gloymdu tó ongantíð sín uppruna sum føroyingar.

73 ára gamla Rakur er einkja, eigur tveir synir og fýra ommubørn.
73 ára gamla Rakul er einkja, eigur tveir synir og fýra ommubørn.

Fyrsta søgan í bókini er um Rakul Ketels, sum fyrst í 1960-árunum hitti natomannin John. L. Ketels í Sjónleikarhúsinum í Havn. Rakul arbeiddi um hetta mundið sum kahútsjomfrú umborð á ferðamannaskipinum Tjaldrinum. John var teleteknikari, sum eins og hinir amerikumenninir á Sornfelli varð útlæntur til Nato.

Rakul varð skjótt hugtikin av hesum høga og hábærsliga manni, men eftir dansin í Sjónleikarhúsinum mátti Rakul umborð aftur á Tjaldrið. John hevði sett sær fyri at fáa hendur á ungu gentunum úr Klaksvík, og hvørja ferð Tjaldrið kom aftur á Havnina úr Danmark, stóð John á bryggjuni. Í 1962 fór Rakul fyrst við manninum til Ìslands, har hann hevði fingið arbeiði, og seinni gekk leiðin til Amerkia.

Torgerð er 69 ára gomul og hon og Gary fingu tveir synir.
Torgerð er 69 ára gomul og hon og Gary fingu tveir synir.

Onnur søgan er um Torgerð Valliancourd, sum er fødd á Viðareiði. Torgerð var bara seytjan ár gomul, tá ið hon hitti tá 26 ára gamla amerikumannin Gary, sum arbeiddi í Mjørkadali. Torgerð arbeiddi í køkinum á Hotel Hafnia, har natomenninir vanliga komu at eta døgurða.

Í fyrstuni legði Torgerð ikki til merkis, at ein av fremmandamonnunum hevði serligan áhuga í henni. “Hvat skal ein baptistagenta av Viðareiði við einum Nato-manni”, hugsaði Torgerð. Hetta var nýggj verð, tí hon dugdi illa at málbera seg á enskum. Hon mátti tó ásanna, at Gary vísti seg at vera ógvuliga fittur og friðarligur. Longu hálvt ár eftir, at tey bæði hittust, giftust tey. Gary er nú vegna aldur farin úr arbeiði, og tey bæði njóta nú dagarnar millum annað saman við synum og abba- og ommubørnum, sum fylla nógv í gerandisdegnum.

Oddny og Dale fingu tveir synir og eiga seks ommu- og abbabørn.
Oddny og Dale fingu tveir synir og eiga seks ommu- og abbabørn.

Triðja søgan er um klaksvíksgentuna Oddny Brownawell, sum í 1962 hitti mann sín Dale Brownawell í síni tíð á Hotel Føroyum, sum tá var á Kongabrúnni í Havn, har Oddny starvaðist í matstovuni.

Dale var amerikumaður og starvaðist á NATO-støðini á Sornfelli. Menninir komu á Hotel Føroyar at fáa sær døgurða, og tað var her Dale, sum var tíggju ár eldri enn Oddny, fekk eyguni á ungu gentuna úr Klaksvík. Tey komu saman og 20. februar 1963 giftust tey í Klaksvík. Longu sama árið fór Oddny úr Føroyum við manni sínum til Amerkia.

Helma og Dean fingu fýra børn. Helma er í dag einkja.
Helma og Dean fingu fýra børn. Helma er í dag einkja.

Fjórða søgan er um Helmu Dam Weber frá Norðskála, sum ein vakran summardag í 1960 fór 16 ára gomul súkklutúr til Eiðis at vitja Onnu, eina vinkonu, ið starvaðist sum arbeiðskona í amerikanarahúsinunum, tey kallaðu, har amerikumenninir, sum bygdu Loranstøðina, búðu. Her hittust Helma og amerkumaðurin Dean Webster, sum var tíggju ár eldri enn Helma.

Dean var verkfrøðingur og staddur í Føroyum í sambandi við byggingina á Eiði. Helma varð skotin í Dean við fyrsta eygnabrá, og hon segði seinni vinkonuni “Líkamikið, eg skal hava hann”, og so var. Árið eftir giftust Helma og Dean, og 1962 fóru hjúnini úr Føroyum fyrst ein mánað til  Danmarkar og síðani longu leiðina til Amerika.

Bókin “Alt av kærleika” er forkunnug fyri meg. Serliga í hesum døgum, tá tosað verður so nógv um, at ungar gentur flyta av landinum, og javnvágin millum ungar dreingir og ungar gentur fer av lagi í landinum. Ungfólk eru altíð farin av landinum, og nógv koma ikki heimaftur.Tær fýra søgurnar í bókini eru sólsskinssøgur, tí føroysku kvinnurnar hava havt eitt spennandi og ríkt lív í Amerika.

Gjøgnum alla bókina merktir tú, at kvinnurnar hava varðveitt kærleikan til fosturlandið og familjurnar í Føroyum, og heimini eru eisini merkt av hesum. Nógvar kvinnur halda saman, sjálvt um fjarstøðan mangan er long, men tær tosa saman gjøgnum skyp ella telefon og fylgja væl við gjøgnum alnótina, hvat fyriferst í Føroyum. Í bókini eru nógvar góðar myndir av foreldrum, børnum, makum og ommubørnum. Kvinnurnar hava allar sjálvandi longst til Føroya av og á, og nú tvær konur er vorðar einkjur og hinar vorðnar eldri kvinnur, hugsa tær um møguleikan at flyta aftur til Føroya. Men tær siga allar við ein munn, at hetta ber slett ikki til, tí børnini og ommubørnini eru teirra lívsæðr í gerandisdegnum.

“Alt av kærleika” er forvitnisligt bók eftir Dagny Joensen, sum Mentunargrunnur studentafelagssins gav út í 2013. Aftast í bókini er ein “epilogur”, og har stendur millum annað, at fýra næmingar úr Klaksvík giftust amerikumonnum um som tíð. Eingin teirra visti av hvørji aðrari, fyrr enn tær funnu saman sum útisetar. Ein heimføðingur sum eg havi ongantíð skilt, at ungar gentur kunnu taka slíkar avgerðir, men eftir at hava lisið bókina, hugsaði eg. – Jamen, hesar kvinnur hava havt eydnuríkt og spennandi lív í Amerika. (Vagnur)


Viewing all articles
Browse latest Browse all 1082


<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>